کاریکاتورها مدت‌هاست که ابزاری برای اعتراض به رژیم‌های سیاسی که از زبان سانسور استفاده می کنند، در آمده اند. در دهه ۱۸۳۰، گروهی از کاریکاتوریست‌های فرانسوی به رهبری چارلز فیلیپون، تصویر گلابی را برای انتقاد از سیاست‌های فاسد و سرکوبگرانه پادشاه لویی فیلیپ به کار گرفتند. گلابی در فرهنگ فرانسه چند معنا دارد، اول اینکه تاکید بر میوه گلابی است، دوم اینکه معنی آدم ابله را می دهد و در نهایت گلابی شکلی دارد که سر آن کوچک و پایین آن بسیار بزرگ است ، یعنی مغز کوچک ولی آرواره ها و دهان بزرگ که نشان از پر حرفی و کم عقلی دارد.
کار بر روی گلابی تا به جایی می رسد که شارل بودلر نویسنده و منتقد فرانسوی می گوید:"در اطراف این گلابی ظالم لعنتی، یک گروه بزرگ وطن پرست کنار هم ایستاده بودند. چنان خشم و اتحاد باورنکردنی و در خواست سرسختانه ای برای عدالت وجود داشت که وقتی امروز مجلات طنز قدیمی را ورق می زنیم، متوجه می شویم که چنین جنگ بی امانی می توانست سال ها ادامه یابد و این اتفاقات مایه شگفتی بزرگی است. منبع:کتاب شارل بودلر، «برخی کاریکاتوریست‌های فرانسوی»،۱۸۵۷
Charles Baudelaire, “Some French Caricaturists”, 1857.1
"مشهورترین نقاشی گلابی بدون شک "گذشته، حال، آینده" اثر اونوره دومیه Daumier نقاش و کاریکاتوریست فرانسوی است که سر گلابی لویی فیلیپ را در سه حالت به تصویر می کشد، گره بالایی او ساقه میوه را مشخص می کند. توضیح (احتمالاً توسط خود فیلیپون نوشته شده است) اشاره می کند: "چه چیزی در ابتدا بود: شاداب و مطمئن؛ آنچه اکنون است: رنگ پریده، لاغر و مضطرب؛ چه خواهد بود: مأیوس و شکسته. صحت حال و گذشته را همه می توانند تأیید کنند. شک نداشته باشید.».
برای دیدن گالری کاریکاتورهایی که هنرمندان کاریکاتوریست فرانسوی در دوره شاه لویی فیلیپ کار کرده اند، لطفا اینجا را کلیک کنید.
مسعود شجاعی طباطبایی
