کریستیز، ساتبیز، حراج تهران و ... از جمله رویدادهای حراجی هستند که در داخل و خارج از کشور، رقم‌های جدیدی را در سالی که سپری شد به ثبت رساندند و به رکوردهای تازه‌ای در زمینه فروش دست پیدا کردند.
یک سال دیگر نیز سپری شد و کرونا همچنان به‌عنوان مهم‌ترین مهمان در حراجی‌ها شرکت داشت. این مهمان اما برخلاف آغاز همه‌گیری، دیگر ناخوانده نبود و متولیان برگزاری از قبل برای آن تدارک دیده بودند. به طوری که در داخل کشور شاهد بودیم که حراج تهران برای تصمیم‌گیری درباره نحوه برگزاری پانزدهمین دوره خود، تابع تصمیماتی بود که ستاد ملی مقابله با کرونا به آنان ابلاغ کرد و توانست برخلاف سال قبل، با نظم دقیق تری در زمان برگزاری به صورت حضوری برپا شود. در خارج از کشور نیز حراجی‌ها به بخش فروش مجازی خود بیش از پیش اهمیت دادند تا چکش‌هایشان از صدا نیفتد.
بیشترین فروش؛ کدام حراجی؟
رقم کلی فروش؛ پارامتری که سرنوشت یک حراجی را در مقایسه با حراج‌های دیگر تعیین می‌کند و البته از طرفی نمی‌توان به‌عنوان تنها معیار برای مقایسه دو حراجی مختلف به آن اتکا کرد.
به‌طور کلی حراج‌های آثار هنری اگرچه اغلب پیرو یک سیستم سرمایه محور هستند و کم و بیش از قواعد مشابهی پیروی می‌کنند اما هر دوره از حراج بسته به این مورد که فروش آثار کدام دوره از تاریخ هنر و کدام هنرمندان را به خود اختصاص داده، رقم کلی فروش متفاوتی را ایجاد می‌کند.
سال ۱۴۰۰ با ثبت رکوردهایی که «تاریخی» خوانده شدند، برای حراجی‌ها به پایان رسید. حراجی ساتبیز در سال ۲۰۲۱ به بالاترین فروش سالانه در تاریخ این حراجی دست پیدا کرد. ساتبیز که از آغاز سال ۲۰۲۱ تاکنون به فروش ۷.۳ میلیارد دلار اثر هنری و سایر اقلام رسیده، بیشترین آمار فروش سالیانه در تاریخ ۲۷۷ ساله خود را امسال به ثبت رساند.
حراجی «ساتبیز» امسال ۵۷ اثر به فروش رساند که هر کدام با قیمتی فراتر از ۱۵ میلیون دلار فروخته شدند. در این بین تابلو نقاشی «مرد جوانی که مدال در دست دارد» اثر «بوتیچلی» با قیمت ۹۲.۲ میلیون دلار گران ترین اثر فروخته شده امسال این حراجی به شمار می‌رفت.
حراجی کریستیز، رقیب همیشگی ساتبیز که تقریبا در ۴۳ کشور پا به پای این حراجی رقابت می‌کند نیز امسال به رکوردهای تازه‌ای در زمینه فروش آثار هنری دست پیدا کرد. یکی از مواردی که در مقایسه آماری نتیجه این حراجی جالب می‌نماید، نتیجه فروش آنلاینش است که حکایت از ساختاری پیشرفته در زمینه فروش آثار هنری دارد. کریستیز در حراج آنلاین آمریکای لاتین که در چهارم فوریه برگزار شد، در مجموع ۱.۵۳۸.۱۲۵ میلیارد دلار به فروش رساند که این رقم با توجه به آنلاین بودن حراجی، رکورد تازه‌ای محسوب می‌شد.
ساتبیز اما در زمینه فروش آنلاین امسال گوی سبقت را به کریستیز سپرده است. این حراجی در جایزه هنر آفریقایی (The Norval Sovereign African Art Prize ۲۰۲۲) که در تاریخ ۲۲ فوریه به صورت آنلاین برگزار شد، توانست به رقم فروش ۲۷۹.۲۰۰ میلیون دلار دست پیدا کند که مبلغ کمتری در مقایسه با کریستیز است.
در داخل کشور نیز حراج تهران در سالی که سپری شد یکی از پر سر و صداترین دوره‌های خود، یعنی پانزدهمین دوره که به فروش آثار هنر مدرن ایران اختصاص داشت را برگزار کرد. طرح مساله درباره قانونی یا غیرقانونی بودن فروش اثر پرویز تناولی در این حراجی و بالا بودن رقم کلی فروش این دوره، سر و صدایی در رسانه‌ها به پا کرد و با هر نگاهی ـ چه موافق و چه مخالف ـ گویای اهمیت هنر مدرن ایران در میان مجموعه‌داران بود.
پانزدهمین دوره حراج تهران با رقم فروش کلی ۱۵۸ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان به پایان رسید. پرویز تناولی خالق اثر شاعر نشسته، صاحب و عرضه کننده گران‌ترین اثر این دوره حراج نام گرفت و به رکورد فروش ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای یک اثر هنری دست یافت.
کرونا چگونه سرنوشت حراجی‌ها را تغییر داد؟
سال گذشته آغاز همه گیری ویروس کرونا چندین بار برگزاری حراج تهران را با تأخیر همراه کرد. امسال اما این رویداد درست مطابق تاریخی که از پیش اعلام شده بود، حضوری و آنلاین برگزار شد.
ساتبیز و کریستیز برخلاف حراج تهران با توجه به ساختار پیشرفته آنلاینی که داشتند، از برگزاری مجازی حراج استفاده کردند و کرونا نتوانست این دو حراجی بزرگ را به تعطیلی بکشاند.
کرونا اگرچه شرایط را برای ادامه فعالیت حراجی‌ها کمی سخت‌تر از گذشته کرد اما ساتبیز که امسال توانست رکوردهای تازه‌ای را به ثبت برساند کم و بیش مدیون این ویروس منحوس است. مسوولان این حراجی پس از دستیابی به رکورد فروش ۷.۳ میلیارد دلاری از آغاز سال ۲۰۲۱، اعلام کردند که مشارکت مجموعه‌داران جوان علاقه‌مند به خرید کالاهای لوکس و آثار هنری ان اف تی در دوران همه‌گیری کرونا در رسیدن آمار فروش این حراجی به رقمی رکوردشکن تاثیرگذار بوده است و لذا این چنین بود که کرونا برای ساتبیز تبدیل به یک موهبت ناخواسته شد.
