چهره های اصلی
چهره های اصلی کلاسیک انیمیشن تجربی، توجه انتقادانه فراوانی را به خود جلب کرده‌اند. این هنرمندان را می‌توان به چهار موج گسترده تقسیم کرد.

موج اول شامل نقاشان انتزاعی اروپایی بود که در عصر صامت کار می‌کردند و با الهام از تشبیهات موسیقیایی (تصویرسازی موسیقایی تجربه انسان از تصور موسیقی بدون شنیدن واقعی آن است) به ساخت تصاویر مفهومی روی آوردند. از جمله آنها هانس ریشتر Hans Richter (1888-1976) بود که تصویر سینمایی را با حرکاتی ساده، به ساده‌ترین اجزای آن (تاریکی و روشنایی) تبدیل کرد.

وایکینگ اگلینگ Viking Eggeling (1880-1925) از اشکال پیچیده تری نسبت به ریشتر استفاده می کرد که به سرعت با تغییرات اساسی تغییر شکل می داد. اشکال انتزاعی والتر روتمن Walter Ruttmann (1887-1941)به شکل آزادانه‌ای تداعی‌کننده تصاویر فیگوراتیو بود، همراه با مثلث‌هایی که روی حباب‌های رنگی ضربه می‌زدند، امواجی که از پایین صفحه عبور می‌کنند و مواردی از این قبیل.

 موج دوم براساس همانندی صدا و تصویر کار می‌کرد، اما کار آنها با موسیقی (و گاهی کاملا هماهنگ با آن) همراه بود.شناخته شده ترین هنرمندان این دوره اسکار فیشینگر Oskar Fischinger(1900-1967) و لن لی (1901-1980)Len Lye هستند. هر دو در استفاده از معادل های تصویر-صدا مشابه هستند، اما سبک فیشینگر براساس موسیقی کلاسیک، انیمیشن سنتی سل انیمیشن و سبک فرمالیسم گرافیکی شکل گرفت. سبک لی آزادتر بود و از تکنیک‌های "انیمیشن مستقیم" (مانند خراش مستقیم روی سلولوئید) و موسیقی پاپ آن زمان استفاده می‌کرد. 

دو شخصیت برجسته دیگر که در همان دوره ظهور کردند مری الن بوت Mary Ellen Bute و وژول انگل هستند (1906-1983)،که مری الن بوت پیشگام استفاده از تصاویر الکترونیکی در فیلم‌های انتزاعی خود بود، و ژول انگل Jules Engel (1909-2003)، هنرمند و معلم چند‌رشته‌ای که مدیر موسس انیمیشن تجربی در CalArts بود.

موج سوم از خلق آثاری براساس هماهنگی صدا و تصویر دور شد. نورمن مک لارن Norman McLaren(1914-1987) به دلیل استخدام طولانی مدتش در هیئت ملی فیلم در کانادا، مسلماً متنوع ترین و پرکارترین انیماتور تجربی بود. مک لارن با طیف وسیعی از تکنیک‌های انیمیشن کار کرد و فیلم‌هایی تولید کرد که هم مشابه تجارب انیماتورهای تجربی بود و هم رویکردهای جدیدی را ابداع کرد.

جان ویتنی John Whitney (1995-1917) ابتدا با برادرش جیمز همکاری کرد و بعدها به یکی از پیشگامان انیمیشن کامپیوتری تبدیل شد . او علایق متفاوت خود را در انتزاع، ریاضیات و هارمونی بصری ترکیب کرد.

هری اسمیتHarry Smith  (1923-1991) انیمیشن‌های کلاژی رازآمیزی ساخت.او فرم‌های انتزاعی‌ را مستقیماً روی نوارهای فیلم نقاشی کرد که طبق گزارش‌ها تحت تأثیر مواد توهم‌زا و به صورت اتفاقی بود.جردن بلسون Jordan Belson(1926-2011) از مدیتیشن و تمرین‌های معنوی الهام گرفت تا فرم‌های انتزاع هایی خلق کند که شبیه به تصاویر عظمت کیهانی و دنیاهای کوچک کیهانی بود. رابرت بریر  Robert Breer (1926-2011) سبکی آزاد،مشابه اسکچ، را به وجودآورد که "جریان آگاهی"(نوعی روایت در آثار غیرنمایشی) آن در آستانه‌ای بین انتزاعی و فیگوراتیو، متحرک و ایستا قرار می‌گیرند.

موج نهایی به جای کار با تصاویر انتزاعی ، به صورت مداوم با تصاویر ارجاعی یا سمبلیک کار می کند است و در مواردی گفتار هم به آن وارد می شود.لارنس جردنLawrence Jordan (1934-) با استفاده از انیمیشن کات‌اوت، شبیه به کلاژهای ماکس ارنست، تداعی های عجیب و  خارق العاده‌ای خلق می کند.

یان شوانکمایر Jan Švankmajer(1934–) خود را یک سوررئالیست توصیف می کند (اگرچه کار او پس از اوج شکوفایی جنبش سوررئالیستی آغاز شد).او از اشیاء روزمره و تکنیک استاپموشن استفاده می‌کند تا نتیجه‌ای حیرت‌انگیز بسازد.

استفن و تیموتی کوای Stephen and Timothy Quay  (که با هم به عنوان برادران کوای Quay Brothers(1947–1947) شناخته می‌شوند) نیز از هنرمندان استاپ موشن هستند که تحت تأثیر شوانک مایر،  از جمله هنرمندان دیگر اروپای شرقی،هستند. آنها نیز مانند پیشرو چکسلواکی خود، فیلم-شعرهای پریشانی خلق می کنند، به عروسک‌های فرسوده و دیگر خرده زباله‌ها جان می‌بخشند و آنها را انیمیت می کنند.فیلم‌های آنها به طرز قابل توجهی بکر، با حرکت نرم و لایه‌های ظریف گرد و غبار و کثیفی هستند

این فهرست از هنرمندان برجسته، جامع نیست و ما را تا به زمان حال هدایت نمی کند. بلکه تنها از هنرمندان تقدیر شده در متون غربی است و در بیشتر موارد به لحاظ تجاری در دسترس بوده اند.. با این حال، برخی از مهمترین چهره‌هایی را که بین دهه 1920 و 1980 به شهرت رسیدند، پوشش می دهد.

 از دهه 1990 به بعد،  از نظر زمانی،تعریف و سازماندهی حوزه انیمیشن تجربی به شکل چهره های مشهور دشوارتر شده است. این مساله احتمالا به علت رشد اینترنت و افزایش آزادی هنرمندان در  به اشتراک گذاشتن آثار خود با مردم باشد. در هر صورت، هنرمندان نامبرده شده در این مقاله به عنوان پیشروان انیمیشن تجربی محسوب می شوند.

فیلم تجربی موجود در این مقاله از جمله آثار برادران کوای است که برای ادای احترامی به استاد بزرگ جان شوانکمایر ساخته شده است.

"اطاقک جان شوانکمایر" به عنوان مجموعه‌ای از درس‌های کوچک در موردآگاهی ساخته شده‌است که توسط شبیه‌ساز عروسکی یان شوانکمایر تدریس می شود.

 منبع (ترجمه اختصاصی مجله هنرهای تجسمی)